Nieuws

“De start van een beweging”, noemde premier Mark Rutte eind 2018 zijn ambitieuze plan. Het kabinet had samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties richtlijnen opgesteld om niet alleen overgewicht, maar ook roken en problematisch drinken terug te dringen.

Maar de afgelopen jaren bleef het aandeel te zware jongvolwassenen alleen maar toenemen: van 15 procent in 2015 naar 25 procent in de afgelopen jaren.

Jaap Seidell, hoogleraar voeding aan de VU Amsterdam, snapt wel dat resultaten uitblijven. “De overheid mikt met haar plannen op een mentaliteitsverandering vóór 2040”, legt hij uit. “Dat is heel ver weg. We doen alles hier in Nederland via polderen: kleine stapjes, niet te veel en te ingrijpend. Maar op dit dossier zet dat geen zoden aan de dijk. De overheid moet sneller grotere stappen durven nemen.”

Seidell noemt als voorbeeld een verlaging van de btw-tarieven op groente en fruit. Die discussie in Den Haag duurt al jaren. En over het aan banden leggen van marketing en reclame voor ongezonde producten werd al in 2007 gediscussieerd.

“Tot nu toe wordt het aan de samenleving zelf overgelaten”, stelt de hoogleraar. “Supermarkten en bedrijven doen wat, gemeenten doen wat, de horeca doet wat. Niemand wil écht last hebben van veranderingen. Maar er is geen enkele vorm van dwang. Als de partijen hun beloftes niet nakomen, is er niemand die ze daar alsnog op aanspreekt.”

Volgens de wetenschapper moet de overheid op dit dossier veel sneller sturen. “We hebben ons ook aangesloten bij afspraken in VN-verband om er al in 2030 voor te zorgen dat het aantal welvaartsziekten is afgenomen. Die doelen gaan we niet halen als de overheid de regie niet neemt. Je kunt niet van burgers verwachten dat zij helemaal zelf die verantwoordelijkheid kunnen dragen.”

Daar sluit Maartje Poelman, universitair hoofddocent Consumptie en Gezonde Leefstijl aan de Wageningen University & Research, zich volmondig bij aan. “Er worden wel pogingen gedaan om uit te leggen welk eten gezonder voor ons zou zijn. Maar dan ga je voorbij aan het feit dat we in een maatschappij leven die grotendeels is ingericht op de consumptie van ongezonde zaken”, legt ze uit. “Gezonde producten zijn duurder en je moet er meer moeite voor doen.”

Poelman noemt marketing in supermarkten als voorbeeld: “80 procent van alle aanbiedingen zijn voor voedingsmiddelen die op geen enkele manier in de Schijf van Vijf passen. De kleine investeringen in het promoten van gezonde voeding die supermarkten nu doen, vallen daarbij in het niet.”

De universitair hoofddocent wijst op onderzoek naar reclame voor voeding. “Het is niet te onderschatten hoe groot de impact van online marketing op jongeren is”, zegt ze. “Je kunt wel zeggen: gezond eten is belangrijk! Maar dat heeft weinig effect als je ondertussen de hele dag om de oren wordt geslagen met wervende beelden en teksten voor ongezonde producten. Dit systeem verandert alleen als de overheid iets doet. Niet als de bedrijven hierin het voortouw mogen nemen.”

Hoogleraar Seidell voegt eraan toe dat het niet helpt dat de armoede in Nederland blijft toenemen en de prijzen verder stijgen. “Het is voor veel mensen al lastig om na te denken hoe ze deze week moeten rondkomen”, zegt hij. “Ze hebben wel andere zaken aan hun hoofd dan nadenken over de gevolgen van slechte voeding op de lange termijn.”

Dat terwijl er zoveel op het spel staat, beklemtoont hij. En niet alleen op individueel niveau. “De zorgkosten in Nederland stijgen, onder meer doordat het aantal chronische ziekten blijft toenemen: obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten. Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid hamert erop dat deze trend een halt moet worden toegeroepen. Dus ook de overheid is echt wel van de urgentie doordrongen.”

Ook Poelman benadrukt dat het een politieke keuze is om hier niet meer werk van te maken. “Het gaat hetzelfde als met de stikstofuitstoot en de klimaatverandering“, verzucht ze. “De rekening wordt wéér voor doorgeschoven, we zadelen onze volgende generatie met de problemen op. Ik begrijp dat er vanuit het bedrijfsleven weerstand is om bijvoorbeeld reclames terug te schroeven. Maar zonder dat soort acties wordt gezond leven geen vast onderdeel van onze samenleving.”

De gezondheidswetenschapper verwerpt het argument dat de overheid burgers altijd zelf moet laten kiezen. “Door het aanbod en advertenties worden mensen nu de andere kant op betutteld”, vindt ze. “Ik ben niet voor verbieden, maar zorg dan in ieder geval dat de helft van alle reclames gezonde voeding onder de aandacht brengt. Dat zou al een eerlijker speelveld creëren om burgers zelf de kans te geven om een gezondere keuze te maken.”

Waar krijgt Engelen, slaapcoach bij Slaapkops, nu de meeste vragen over? Simpel: “Hoe je ervoor zorgt dat kinderen niet te vroeg wakker worden. We spreken van ’te vroeg wakker’ als een kind de dag voor 6.00 uur begint.”

Voor volwassenen is dat al betrekkelijk vroeg, maar voor kinderen is een tijd vanaf 6.00 uur normaal, benadrukt Engelen. “Mijn belangrijkste tip is om de dag van je kind te beginnen met iets wat het minder leuk vindt, zoals het verschonen van een luier. Veel jonge ouders halen het kind uit bed en geven het dan een flesje of laten het kind in bed slapen, zodat ze nog kunnen doezelen.”

Maar dat kun je dus beter niet doen: je geeft je kind dan iets om naar uit te kijken in de ochtend. Zeker een jong kind is dan snel vroeg wakker. “Bij jongere kinderen kun je dus beter met de luier beginnen, bij oudere met omkleden.”

“Ik heb zelf drie kinderen, die in het weekend om 6.30 uur naast het bed stonden omdat ze dan konden gamen. Nu moeten ze eerst zich wassen en aankleden.” Het beste kan je hier al op jonge leeftijd mee beginnen, zegt Engelen.

“Ouders klagen vaker dat ze ’s nachts constant op moeten staan om hun kind het speentje terug te geven”, vertelt Engelen. En dat blijft in de eerste maanden wel zo.

Is je kind een half jaar oud, dan kun je iets anders gaan proberen. “Geef vanaf zes, zeven maanden je kind het speentje in de hand. Dan leert het kind om de speen zelf weer terug in de mond te doen.”

Veel ouders hebben de neiging om het speentje toch maar zelf terug in de mond te stoppen, maar dat is dus niet slim. “Daarnaast kun je ook meerdere spenen binnen handbereik leggen. Zo kan je kind er altijd een pakken.”

Wil je kind niet gemakkelijk overdag slapen? Te weinig melatonine, oftewel te veel zonlicht, kan het probleem zijn.

“Je maakt melatonine aan als het donker is”, legt Engelen uit. “Zorg er dus voor dat je kind ook overdag in een donkere ruimte slaapt.” Het is misschien niet de magische formule, maar het kan goed helpen om je kind beter te laten slapen.

“De ideale temperatuur voor een kind is zo’n 18 graden, maar zeker tegenwoordig kan het zijn dat de verwarming niet altijd aanstaat”, zegt de slaapcoach. Dat is begrijpelijk, benadrukt ze, zeker ook ’s nachts.

Daarom raadt Engelen aan om op de TOG-waarde (Thermal Overall Grade) van de kleren en dekens van je kind te letten. Dat is een cijfer dat aangeeft hoe warm je het hebt in een bepaald kledingstuk, en deze cijfers zijn op te tellen.

Is de temperatuur in huis lager dan 16 graden, geef je kind dan dekens en kleren die een TOG-waarde van zo’n 4.0 behalen. Bij 18 graden houd je het bij 3.0. Wordt het juist warm, houd het dan bij 25 graden of meer op een totale score van 0.5 – meestal niet meer dan een luier.

Ik kan soms niet stoppen met malen. Hoe kan het eigenlijk dat we piekeren?

“Waarom we piekeren, is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk is het een reactie op onzekerheid. We zijn van nature geneigd oplossingen te zoeken voor problemen. Daar is op zich niks mis mee. Het wordt pas vervelend als je blijft hangen bij een negatieve gedachte en daar niet meer van loskomt, als je in de piekerstand terechtkomt.”

Ik heb soms het idee dat de ene piekergedachte de andere uitlokt. Voor ik het weet, zit ik een vicieuze cirkel van gepieker.

“Daar hebben veel mensen last van. Ik leg het altijd als volgt uit: er rijden soms gedachtentreintjes door ons hoofd. De ene gedachte leidt tot de volgende en die lokt weer een volgende gedachte uit. Het werkt associatief.”

“Dat associëren gaat vaak onbewust en met allerlei omwegen. Veel van waar we aan denken wordt getriggerd door dingen in je omgeving. Je hoort bijvoorbeeld het geluid van een stofzuiger bij de buren en denkt aan je eigen huis dat ook nodig moet worden gestofzuigd.”

“Daar stopt de gedachtentrein meestal niet. De rest van het huis moet namelijk ook nog gepoetst. En je moet de boodschappen doen voordat je schoonouders in het weekend op bezoek komen. Voor je het weet ben je aan het piekeren over hoe je het allemaal rond moet breien.”

Iemand raadde me aan naar white noise te luisteren. Wat is dat?

“White noise wordt ook wel ‘witte ruis’ genoemd. Het lijkt op het geluid dat de televisie vroeger maakte wanneer er geen programma’s meer werden uitgezonden en het scherm op grijs ging.”

Waarom kan het helpen tegen piekeren?

“Omdat witte ruis een breed spectrum aan geluid bevat. Het bestaat uit veel verschillende frequenties die ook in de omgeving voorkomen: stemmen, een stofzuigende buurman, een langsrijdende auto… Het maskeert dus als het ware het omgevingsgeluid.”

Maar dan kun je toch net zo goed de radio of muziek heel hard aanzetten?

“Maskeren is niet de enige reden dat white noise tegen piekeren kan helpen. Er is een tweede reden: omdat het volume van al die frequenties ongeveer gelijk is, valt er geen structuur in te bespeuren. Het is een brij van geluid. Daardoor past het brein zich na een tijdje aan. Het brein stelt zich af op een soort eenheid van geluid en stopt met het interpreteren van allerlei losse aspecten.”

“Denk maar aan een drukke koffiezaak. Eerst hoor je bij wijze van spreken alle gesprekken en roerende koffielepeltjes. Maar al snel vallen al die geluiden je helemaal niet meer op. Vandaar dat witte ruis niet alleen piekeren kan tegengaan, maar ook heel goed werkt om je bij te concentreren. Je bent minder snel afgeleid.”

Waar kan ik terecht voor goede geluidsbestanden met witte ruis?

“Op streamingdiensten zoals Spotify en YouTube zijn duizenden tracks te vinden met witte ruis. Kies er maar eentje en kijk of hij bevalt.”

Myrthe Faber werkt als universitair docent aan Tilburg University en doet onderzoek naar ‘mind wandering’. Ze is betrokken bij de Statistical Imaging Neuroscience-groep van Donders Centre for Cognitive Neuroimaging.

Bron: overgenomen uit Nu.nl, januari 2023

Bron: nu.nl dec 22

Ik heb vaak rusteloze benen als ik in bed lig. Wat is dat voor aandoening?

“Bij rusteloze benen, ook wel ‘restless legs’ genoemd, heb je een vervelend tintelend gevoel in je benen. Het kan aanvoelen als een onbedwingbare onrust. Vaak gebeurt dat ’s nachts. Maar het kan ook voorkomen wanneer je lang aan één stuk zit, zoals in het theater, de bioscoop of het vliegtuig.”

“Sommige mensen beschrijven de tintelingen als een colonne mieren die door hun benen marcheert. Je móét voor je gevoel bewegen om de onrust kwijt te raken. De tintelingen verdwijnen dan ook even, maar komen binnen korte tijd weer terug.”

Waardoor wordt het veroorzaakt?

“Dat weten we nog niet precies. We weten dat het vooral bij ouderen voorkomt en dat vrouwen er vaker last van hebben dan mannen. Het komt soms in families voor. En we weten ook dat een verminderde nierfunctie, zwangerschap en bepaalde medicatie voor depressies of psychoses het risico op rusteloze benen vergroten.”

“Hoewel de diagnose meestal pas op latere leeftijd wordt gesteld, kunnen veel patiënten zich herinneren dat ze er als kind al last van hadden. Vaak werden de symptomen dan ‘groeipijn’ genoemd, of ze werden als hyperactief beschouwd omdat ze niet stil konden zitten.”

Kan het kwaad?

“Nee. Rusteloze benen zijn onschuldig, maar de klachten zijn wel heel vervelend. Het kan grote impact hebben op je nachtrust en de kwaliteit van je slaap. Daardoor kun je overdag moe of slaperig zijn.”

Valt er iets tegen te doen?

“De klachten worden mogelijk erger door roken, alcohol, koffie, overgewicht en te weinig beweging. Stop dus met roken, drink niet te veel alcohol en cafeïne, val af als je te zwaar bent en beweeg overdag lekker veel. Ga niet intensief sporten vlak voordat je naar bed gaat. Dan zit er nog te veel adrenaline in je lijf. Als medicatie de oorzaak is, kan het helpen om over te stappen op andere medicijnen.”

Is er een behandeling mogelijk?

“Als leefstijlaanpassingen niet helpen en je hebt echt veel last van ‘restless legs’, dan kan een behandeling nodig zijn met zogenaamde dopamineantagonisten. Dat zijn medicijnen die normaal gesproken worden gebruikt bij parkinson. 60 procent van de patiënten heeft met deze medicatie minder last van rusteloze benen.”

“Het nadeel is dat ze veel bijwerkingen hebben, zoals misselijkheid en duizeligheid. Bij sommigen worden de klachten bovendien alleen maar erger naarmate ze de medicijnen langduriger slikken.”

Als je er eenmaal last van hebt, blijf je er dan je hele leven mee kampen?

“Vaak komen rusteloze benen terug. En soms wordt het met de jaren helaas erger. In het begin treden de symptomen dan slechts af en toe op, bijvoorbeeld gemiddeld eens per maand of alleen in een bepaald seizoen. Langzamerhand kan de frequentie hoger worden.”

“Gelukkig zijn er voor de meeste patiënten ook fases dat het beter gaat en ze minder klachten ervaren. Bij vrouwen die tijdens de zwangerschap rusteloze benen krijgen, gaat het na de bevalling vaak over.”

Tamara de Weijer is huisarts en oprichter van Vereniging Arts en Leefstijl.

Welke variant het ook is: hoofdpijn kan je leven flink vermoeilijken. Waar de een kampt met korte vlagen, zijn bij de ander de steken onophoudelijk en lijkt functioneren onmogelijk.

Welke soorten hoofdpijn zijn er en welke behandeling is passend? We zetten de verschillende varianten op een rij.

De kans dat je weleens een migraineaanval hebt gehad is aannemelijk als deze hoofdpijnvariant in je familie zit. Meer dan 10 procent van de Nederlandse bevolking kampt ermee. Gisela Terwindt is hoogleraar Neurologie en hoofd van het Leidse Hoofdpijncentrum, waar ze onderzoek doet naar de uitlokkende factoren van migraine.

Ze benadrukt het onderscheid tussen primaire en secundaire hoofdpijn. “Bij de primaire versie is aanleg belangrijk. Migraine valt hieronder.” Bij de secundaire variant wordt de pijn uitgelokt door een duidelijke oorzaak. “Denk aan te weinig drinken of een bijzondere aandoening.”

Behandel je secundaire hoofdpijn met bijvoorbeeld medicatie, dan gaat de pijn vaak weg, legt Terwindt uit. Bij primaire hoofdpijn als migraine is dat anders. Een migraineaanval bestaat vaak uit een waarschuwings-, aura-, pijn- en herstelfase. De aanval duurt een paar uur tot een aantal dagen.

Hoewel iedere aanval anders is, kun je volgens de neuroloog in de aurafase last krijgen van lichtflitsen en tintelingen. Ook spraakstoornissen komen voor. “Migraine met aura geeft je kortsluiting achter in de hersenen.”

Welke vorm van migraine je ook hebt, het is volgens Terwindt zaak om die onder begeleiding te behandelen. “Kom je er bij de huisarts niet uit, laat je dan doorverwijzen naar een hoofdpijncentrum.”

Waar voornamelijk vrouwen gevoelig zijn voor migraine, is het bij clusterhoofdpijn eerder de man die kampt met de pijn, vertelt Rolf Fronczek. Hij is neuroloog bij het LUMC en expert in clusterhoofdpijnen.

In Nederland lijdt een op duizend mensen aan deze aandoening. Die leidt vaak tot een rood, tranend oog. Sommige mensen gaan van de onrust ook ijsberen. Fronczek omschrijft hoe de aanvallen bij clusterhoofdpijn soms wel acht keer per dag kunnen optreden, meestal ’s nachts tijdens de slaap. De term ‘cluster’ verwijst naar de aanvallen die in periodes komen, bijvoorbeeld alleen in de lente.

De clustervariant kan zó pijnlijk zijn dat het soms de ‘zelfmoordhoofdpijn’ genoemd wordt. “Vrouwen vinden het soms zelfs pijnlijker dan hun bevalling”, legt de neuroloog uit. De oorzaak? Daar wordt volop internationaal onderzoek naar gedaan. Wetenschappers zijn er nog niet precies achter.

De behandeling zit momenteel in een zuurstoffles in huis, want zuivere zuurstof kan helpen een aanval te stoppen. Daarnaast hebben sumatriptan-injecties zin, die ook bij migraine werken.

“Zo’n injectie komt heel snel in je bloedbaan terecht. Mensen met clusterhoofdpijnen hebben meerdere aanvallen per dag en die medicatie onderdrukt dat.”

Fronczek vertelt dat er tegenwoordig voor de extreemste vorm van clusterhoofdpijn soms zelfs een operatie kan worden gedaan met een zenuwsimulator. “Sommige mensen hebben het hele jaar door meerdere clusterhoofdpijnaanvallen per dag. Een simulator kan dit onderdrukken.”

Hoewel de naam anders doet vermoeden, heeft spanningshoofdpijn weinig met (spier)spanning te maken. Deze hoofdpijnvariant geeft kortere aanvallen van een aantal uur en komt met een drukkend gevoel rondom het hoofd.

Neuroloog Terwindt heeft er de term ‘prullenbakhoofdpijn’ voor, als een soort vergaarbak voor onverklaarbare hoofdpijnklachten. Ze schetst hoe je van deze variant misselijk kunt worden en soms irritatie bij licht ervaart.

Toch is spanningshoofdpijn minder intens dan andere soorten. “Bij migraine duiken mensen meestal het liefst meteen hun bed in”, aldus Terwindt.

Pijnstillers kunnen helpen bij het verminderen van klachten, maar je kunt er ook juist hoofdpijn van krijgen. Gebruik je meer dan vijftien dagen per maand gewone pijnstillers, dan kun je de hoofdpijn in stand houden, vertelt Terwindt.

Voor triptanen (acutemigrainemedicatie) ligt die grens zelfs op tien dagen. “Als je langer dan twee dagen per week medicatie nodig hebt, is het sowieso verstandig met een arts te gaan praten.”

Het Leidse hoofdpijncentrum biedt ook begeleiding als je wil stoppen met pijnstilling. Dat gebeurt ‘cold turkey’, maar wel onder begeleiding, legt Terwindt uit. “Een verpleegkundige op afstand ondersteunt het proces, samen met vrienden en familie.”

Er loopt momenteel een internationaal onderzoek waar het LUMC aan meedoet waarbij gekeken wordt of afkicken met of zonder een specifiek medicijn effectief is. “In Nederland zijn de resultaten van afkicken zonder ondersteuning met medicatie al erg goed: meer dan 70 procent van de mensen die is afgekickt zou het aanraden”, aldus de neuroloog.

Overgenomen van Nu.nl febr 2023

Wat maakt mindfulness gezond?

“Verschillende dingen. Mindfulness is een vorm van aandachtstraining: je oefent om met volle aandacht aanwezig te zijn in het hier en nu. Daarmee biedt het tegenwicht aan piekeren en andere negatieve emoties, zoals twijfel en spijt.”

“Als we piekeren gaat dat namelijk vaak over het verleden of over de toekomst. Hadden we in een bepaalde situatie niet beter anders kunnen handelen? Wat als dit of dat gebeurt? Komt het allemaal wel goed? Wie aanwezig kan zijn in het moment houdt zich slechts bezig met wat er ís, niet wat geweest is, wat had kunnen zijn of wat er mogelijk nog aan komt.”

Welke gezondheidseffecten zijn er nog meer?

“Bij mindfulness kijk je met een open blik naar wat zich op dit moment aandient: je laat gedachten en gevoelens toe, je observeert ze, maar verbindt er in eerste instantie geen conclusies aan. Dat is goed voor ons, omdat we soms geneigd zijn ons te vereenzelvigen met gedachten en gevoelens. Door met iets meer afstand te kijken, leer je dat je er niet mee samenvalt: je hébt depressieve gedachten, je bént ze niet. Gedachten en emoties komen en gaan. Als je dat ziet, raak je er minder door overspoeld of meegesleept.”

“Het vermindert angst en depressie. Je krijgt inzicht in de manier waarop je gewoonlijk omgaat met problemen. Je leert dat sommige gedachten en patronen niet behulpzaam zijn. Door niet primair te reageren, kun je reageren op een manier die behulpzamer is. Bijvoorbeeld door milder te zijn voor jezelf én je omgeving. Het helpt ook om te filteren.”

Waarom is filteren belangrijk?

“We krijgen veel voor onze kiezen. Sociale media, het nieuws… We worden de hele dag door bestookt met informatie. Om daar niet in te verdrinken, is het belangrijk onderscheid te kunnen blijven maken tussen wat belangrijk voor je is en wat niet. Waar je je aandacht en energie in wilt steken en waarin niet. Mindfulness geeft kalmte en inzicht. Het is een remedie tegen burn-out.”

Maakt mindfulness dan gelukkig?

“Zo zou je het ook kunnen noemen. Geluk hangt samen met in het hier en nu kunnen zijn. Genieten van wat er nu is en aandacht hebben voor wat je aan het doen bent, hebben een positief effect op ons geluksgevoel. Het helpt ons om stil te staan bij onszelf en dankbaar te zijn voor kleine dingen. Maar ook om stil te staan bij een ander, mee te voelen met andermans lijden of iets voor een ander te doen. Ook dat maakt gelukkiger.”

Wordt dit gezondheidseffect door wetenschappelijk onderzoek onderschreven?

“Zeker. Uit Amerikaans onderzoek bleek bijvoorbeeld dat meditatie mogelijk iets verandert in de ‘bedrading’ van de hersenen. De activiteit in de prefrontale cortex, een deel van de hersenen in ons voorhoofd, zou er sterker van worden. Daarnaast is er een verschuiving van activiteit van de rechter- naar de linkerhersenhelft en daarmee ga je van een alerte gestreste modus naar een staat van acceptatie.”

Waar kun je terecht als je wilt beginnen?

“De website van de VMBN kan je de weg wijzen. Ook op de site van ons onderzoekscentrum staan verschillende mindfulnessoefeningen en geleide meditaties.”

Anne Speckens is als hoogleraar psychiatrie verbonden aan de Radboud Universiteit en is oprichter van het Radboudumc Centrum voor Mindfulness

Ze pleiten ervoor om voortaan in te zetten op preventie en oefentherapie. Volgens de onderzoekers moeten dit soort operaties hooguit nog in uitzonderlijke, specifieke gevallen uitgevoerd worden. “Alleen bij heel duidelijke klachten, zoals een knie die op slot zit of als strekken van de knie niet meer gaat”, licht promovendus Stan Wijn zijn onderzoek toe in een verklaring.

De meniscus is een schijfje kraakbeen in de knie. Dat kan door sport of slijtage scheuren. Zulke scheurtjes komen vrij veel voor en leveren niet altijd klachten op.

Uit onderzoeken is al vaak gebleken dat preventie en therapie over het algemeen meer nut hebben dan opereren. Toch worden operaties aan de meniscus nog veelvuldig uitgevoerd, omdat orthopeden vaak denken te weten bij wie een operatie wel zinvol is. Dat valt volgens de onderzoekers van het Radboudumc in de praktijk tegen.

De wetenschappers onderwierpen gegevens van 605 patiënten uit vier studies aan een uitgebreide analyse. Met behulp van kunstmatige intelligentie bekeken ze of er mogelijk subgroepen zijn bij wie opereren wél meerwaarde heeft.

Ze lieten de computer allerlei combinaties maken op basis van variabelen als leeftijd, geslacht, BMI, locatie van het scheurtje en de kniefunctie. Dat leidde tot een duidelijke uitkomst: voor geen enkele subgroep bleek een operatie beter.

Volgens de onderzoekers kan jaarlijks 11 tot 26 miljoen euro worden bespaard door te stoppen met onzinnige knieoperaties. Een van hun aanbevelingen is dat zorgverzekeraars moeten stoppen met het vergoeden van dit soort behandelingen in het buitenland. Want sommige patiënten die denken dat opereren wel het beste is, wijken uit naar andere landen als ze in Nederland geen operatie krijgen.

overgenomen uit Nu.nl artikel 2 februari 2023

Waarom schreeuwt mijn zoon vaak tijdens zijn slaap?

“Dat kan verschillende redenen hebben. Zo denk ik al snel aan een nachtmerrie of een nachtangst. Een nachtmerrie hoef ik denk ik niet uit te leggen, die heeft iedereen weleens, maar een nachtangst is wat anders.”

“Je kind ligt dan gewoon lekker te slapen als hij opeens begint te huilen, te gillen of te schreeuwen en overstuur is. Ook kan het zijn dat hij zwetend rechtop gaat zitten, gaat lopen of zelfs agressief wordt. Omdat je kind zijn ogen meestal open heeft, lijkt het alsof hij wakker is. Maar als je tegen hem praat of hem aanraakt, dan reageert hij niet.”

“Ik kan me voorstellen dat dit er voor ouders eng uitziet. Gelukkig is een nachtangst onschuldig, het kan dus geen kwaad voor het kind. De volgende ochtend herinnert hij het zich ook niet meer.”

Maar wat is het dan?

“Nachtangst komt voor in het eerste deel van de nacht (de avond), binnen één tot drie uur na het in slaap vallen. Het speelt zich af in de diepere fase van de non-remslaap (de fase vóór de remslaap). Hierdoor is je kind in een diepe slaap en heeft hij zelf niet door dat hij angst heeft in bed. De precieze oorzaak is niet bekend, maar sommige wetenschappers vermoeden dat het komt doordat de overgang naar de diepe slaap niet goed verloopt.”

“Een nachtmerrie vindt overigens plaats in de fase van de remslaap. Hierbij bewegen je ogen steeds onder je oogleden, terwijl bepaalde gebeurtenissen worden opgeslagen in het langetermijngeheugen. Het is ook de fase van het emotioneel herstel. Vandaar dat je kunt gaan dromen en soms nachtmerries hebt.”

Wat kun je als ouder doen als je kind een nachtangst heeft?

“Eigenlijk kun je niet veel meer doen dan er gewoon voor hem te zijn. Probeer hem in ieder geval niet wakker te maken, want een kind met nachtangst heeft geen idee waarom hij zo bang is. Ondertussen schiet hij bij het plotseling wakker worden direct in de emoties die bij zijn stress horen en dat maakt zijn nachtangst alleen maar erger.”

“Blijf daarom bij hem en zorg dat de omgeving veilig is, zodat hij zich niet kan bezeren. Fluister verder troostende woorden. Soms kun je hem ook zachtjes even aanraken. Maar bij sommige kinderen werkt dat eerder averechts, waardoor ze zich juist gaan verweren.”

Heb je nog meer tips?

“Ja. Vaak zie je dat nachtangst rond hetzelfde tijdstip plaatsvindt. Dit kun je doorbreken door een week lang een logboek bij te houden met de tijdstippen waarop je kindje in slaap is gevallen en wanneer de nachtangst heeft plaatsgevonden. Zie je daar een patroon in, dan kun je overwegen je kindje vijftien tot dertig minuten voor het tijdstip van de nachtangst voorzichtig wakker te maken.”

“Hij hoeft zich alleen maar even om te draaien, dat is al genoeg. Zo onderbreek je zijn slaapcyclus, waardoor je kunt voorkomen dat hij een nachtangstaanval krijgt. Doe dit wel bij regelmatige nachtangst en houd het enige tijd vol om het patroon echt te doorbreken.”

Heeft nachtangst eigenlijk iets te maken met stress?

“Dat zou kunnen. Soms zie je ook dat er slaapgebrek, koorts, periodes van emotionele spanning of stress mee gepaard gaan. Toch is het voor de algemene slaapkwaliteit wel handig om eventuele spanningen en stress overdag zoveel mogelijk te vermijden.”

“Zorg daarom voor voldoende rustmomenten als je gedurende de dag verschillende activiteiten met je kind onderneemt. Bespreek verder ook dingen met hem. Bijvoorbeeld wat hij op de opvang of school heeft meegemaakt. Soms zit je kindje in een ontwikkelsprong die veel spanning met zich mee kan brengen.”

“Door erover te praten, kun je zorgen dat die spanning iets afneemt. Bouw de dag bovendien rustig af. Op een scherm vlak voor bedtijd is niet handig, want hierdoor komt een kind juist niet in zijn rustfase.”

“En wat ook goed is om te doen: let erop dat je kind niet oververmoeid is. Als hij overdag geen dutjes meer doet, dan zou ik aanraden je kind niet te laat naar bed te brengen. Oververmoeidheid kan aanleiding geven tot nachtangst en dat wil je natuurlijk voorkomen.”

Bij welke kinderen komt nachtangst het meest voor?

“Ieder kind kan een nachtangst ontwikkelen. Het komt meestal voor in de leeftijd van anderhalf tot twaalf jaar. Zo’n 3 tot 7 procent van de kinderen heeft er last van. Het grootste deel daarvan is jongen.”

En wat als de nachtangsten al maanden duren?

“Op zich is het niet gek als een nachtangst meerdere maanden duurt. Maar heeft je kind er langer dan drie maanden achtereen last van? Dan zou ik verder kijken en met je kind naar de huisarts of een gespecialiseerd slaapcentrum gaan.”

Overgenomen uit een artikel van NU.nl op 6 februari 2023