Als oefentherapeut begeleiden we mensen bij het herstel en optimaliseren van hun bewegingsvermogen. Dit is meer dan alleen oefeningen voordoen en iemand door een trainingsschema loodsen. Het vraagt om kennis van anatomie, fysiologie, bewegingsleer en psychologie. Elke persoon is uniek en vraagt om een individuele aanpak die past bij zijn of haar situatie.

Ons werk bestaat uit het analyseren van bewegingspatronen, het ontdekken waar beperkingen vandaan komen en het ontwikkelen van oplossingen die werken voor die specifieke persoon. We zijn een beetje detective, coach, docent en motivator tegelijk. Het is afwisselend werk waarbij geen dag hetzelfde is.

Wat ons vak zo mooi maakt is dat we mensen zien groeien in hun mogelijkheden. Van iemand die nauwelijks de trap op kan naar iemand die weer gaat hardlopen. Van iemand met dagelijkse pijn naar iemand die pijnvrij door het leven gaat. Die transformaties maken ons werk waardevol.

Intake en diagnostiek

Elk traject begint met een uitgebreide intake. We nemen de tijd om iemands verhaal te horen:

  • Wat zijn de klachten?
  • Wanneer zijn ze begonnen?
  • Wat maakt het erger en wat helpt?
  • Medische geschiedenis en eerdere behandelingen
  • Werk, hobby’s en leefstijl

Na het gesprek voeren we een bewegingsonderzoek uit. We kijken naar houding, beweeglijkheid, spierkracht en coördinatie. Ook laten we specifieke bewegingen uitvoeren die relevant zijn voor de klachten. Dit kan variëren van simpele tests zoals op één been staan tot complexere bewegingspatronen zoals hurken of springen.

Het doel van dit onderzoek is om te begrijpen waar de klachten vandaan komen. Is er sprake van spierzwakte? Zijn gewrichten te stijf? Zijn bewegingspatronen inefficiënt? Deze informatie vormt de basis voor het behandelplan.

Behandelplan opstellen

Op basis van de intake en het onderzoek stellen we een behandelplan op. Dit plan bevat concrete, meetbare doelen die we samen met de cliënt vaststellen. Denk aan “pijnvrij 30 minuten wandelen” of “zonder hulp vanuit een stoel opstaan”.

Het plan bevat ook het oefenprogramma:

  • Welke oefeningen gaan we doen?
  • Hoe vaak?
  • Met welke intensiteit?

We kiezen oefeningen die passen bij de klachten, het niveau van de persoon en zijn of haar mogelijkheden om thuis te oefenen. Belangrijk is dat het plan realistisch en haalbaar is. Te ambitieuze doelen leiden tot frustratie. Te weinig uitdaging zorgt voor onvoldoende vooruitgang. Het vinden van de juiste balans is een kunst.

Begeleiden tijdens sessies

Tijdens oefensessies begeleiden we cliënten bij het uitvoeren van hun programma. We letten op de uitvoering van oefeningen en corrigeren waar nodig. Kleine aanpassingen in houding of bewegingsuitvoering kunnen grote impact hebben op de effectiviteit en veiligheid van een oefening.

We leggen ook uit waarom we bepaalde oefeningen doen. Begrip van het doel verhoogt de motivatie en zorgt ervoor dat mensen beter begrijpen wat ze thuis moeten doen. Ook geven we tips voor het omgaan met pijn of ongemak tijdens oefeningen.

Naast de fysieke begeleiding zijn we ook coach. We motiveren wanneer iemand het moeilijk vindt, vieren successen met hem of haar en helpen bij het doorbreken van mentale barrières. Angst voor beweging of gebrek aan zelfvertrouwen spelen vaak een grote rol bij klachten.

Programma’s aanpassen en evalueren

Een behandelplan is geen statisch document. We evalueren regelmatig de voortgang en passen het programma aan waar nodig. Gaat iets te makkelijk? Dan verhogen we de intensiteit. Lukt iets niet? Dan zoeken we naar alternatieven of stappen we tijdelijk terug.

Deze flexibiliteit is belangrijk omdat herstel niet lineair verloopt. Sommige weken gaat het prima, andere weken heeft iemand meer moeite door drukte op werk of slaapproblemen. We spelen hierop in en passen aan wat nodig is.

Educatie en voorlichting

Een groot deel van ons werk bestaat uit educatie. We leggen uit hoe het lichaam werkt, wat de oorzaken zijn van klachten en wat iemand zelf kan doen om dit te beïnvloeden. Deze kennis geeft mensen controle over hun herstel en vermindert angst.

Ook bespreken we leefstijlfactoren:

  • Slaap
  • Stress
  • Voeding

Deze hebben allemaal invloed op herstel en pijn. Door hier aandacht aan te besteden, werken we aan duurzame verbetering.

Samenwerking met andere zorgverleners

We werken niet in isolatie. Bij complexe klachten werken we samen met fysiotherapeuten, huisartsen, orthopeden of psychologen. Deze samenwerking zorgt voor integrale zorg waarbij alle aspecten van iemands klachten aandacht krijgen.

We houden andere zorgverleners op de hoogte van de voortgang en vragen advies wanneer iets buiten onze expertise valt. Het belang van de cliënt staat voorop.

Administratie en bijscholing

Naast het directe cliënt contact besteden we tijd aan administratie. Het bijhouden van dossiers, maken van behandelplannen en communicatie met verzekeraars horen bij het vak. Ook blijvende scholing is belangrijk. De wetenschap ontwikkelt zich continu en we willen onze cliënten de best mogelijke zorg bieden.

Veelgestelde vragen

Wat is het verschil tussen een oefentherapeut en een personal trainer? Een oefentherapeut heeft een paramedische opleiding en is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met klachten of beperkingen. Een personal trainer richt zich op fitheid en sportprestaties bij gezonde mensen.

Hoeveel cliënten zie je per dag? Dit verschilt, maar gemiddeld zien oefentherapeuten 6 tot 8 cliënten per dag. Elke sessie duurt 30 tot 45 minuten, met tijd tussen de afspraken voor administratie en voorbereiding.

Moet je doorleren als oefentherapeut? Ja, oefentherapeuten zijn verplicht om bij te scholen. Dit zorgt ervoor dat ze op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen en hun kennis actueel houden.

Werk je alleen of in een team? Dat verschilt per praktijk. Sommige oefentherapeuten werken zelfstandig, anderen in een multidisciplinair team met fysiotherapeuten en andere zorgverleners.

Is het fysiek zwaar werk? Het werk is niet fysiek zwaar in de zin van tillen of sjouwen, maar je staat wel veel en bent de hele dag actief bezig. Mentaal kan het werk intensief zijn door de focus en concentratie die het vraagt.

Wat zijn de 4 soorten oefeningen?

Bij oefentherapie werken we met vier hoofdcategorieën van oefeningen. Elk type heeft een specifiek doel en draagt op zijn eigen manier bij aan je herstel. Het combineren van deze verschillende oefenvormen zorgt voor een compleet programma dat alle aspecten van bewegen aanspreekt. Als oefentherapeut kiezen we per persoon welke oefeningen het meest relevant zijn.

Veel mensen denken bij oefentherapie alleen aan krachtoefeningen, maar dat is te beperkt. Voor optimaal functioneren heb je meer nodig dan alleen sterke spieren. Je moet ook soepel kunnen bewegen, bewegingen kunnen controleren en deze efficiënt kunnen uitvoeren. Vandaar dat een goed oefenprogramma alle vier de typen bevat.

De kunst is om de juiste balans te vinden tussen deze verschillende oefenvormen. Te veel focus op één type levert een eenzijdig programma op. Te veel variatie zonder focus levert te weinig vooruitgang op. Als oefentherapeut zoeken we die balans die past bij jouw situatie en doelen.

Mobiliteit oefeningen

Mobiliteit gaat over de beweeglijkheid van je gewrichten. Een gewricht met goede mobiliteit kan door zijn volledige bewegingsbereik bewegen zonder beperking. Dit is belangrijk omdat beperkte mobiliteit leidt tot compensatiebewegingen. Als je heup bijvoorbeeld stijf is, gaat je onderrug meer bewegen om dit te compenseren, wat kan leiden tot rugklachten.

Bij mobiliteit oefeningen werken we aan het vergroten van je bewegingsbereik. Dit doen we door:

  • Gerichte rekoefeningen
  • Gecontroleerde bewegingen door het volledige bereik
  • Dynamische mobilisaties

Het gaat niet om forceren, maar om geleidelijk je grenzen te verleggen. Voorbeelden van mobiliteit oefeningen zijn heupopeners, thoracale rotaties en enkelmobilisaties. Deze oefeningen voelen vaak aan als stretching, maar ze zijn specifieker gericht op gewrichtsbewegelijkheid in plaats van alleen spierlengte.

Kracht oefeningen

Krachtoefeningen maken je spieren sterker. Sterke spieren kunnen meer kracht produceren en meer belasting aan. Dit is belangrijk voor het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals traplopen, tillen en bukken. Ook beschermen sterke spieren je gewrichten tegen overbelasting.

Bij krachtoefeningen werk je met weerstand. Dit kan je eigen lichaamsgewicht zijn, zoals bij squats of push-ups. Maar we kunnen ook werken met elastieken of gewichten. De weerstand zorgt ervoor dat je spieren harder moeten werken, wat leidt tot adaptatie en groei.

Belangrijke krachtoefeningen zijn bijvoorbeeld:

  • Buk variaties voor been- en bilkracht die je nodig hebt voor opstaan, traplopen en tillen
  • Plank variaties voor rompkracht die essentieel is voor rugstabiliteit en houding
  • Rug- en arm variaties voor rugspieren die belangrijk zijn voor een goede houding en schouderfunctie
  • Duw/ trek bewegingen voor borst en schouders die je nodig hebt voor duwen en reiken

Stabiliteit oefeningen

Stabiliteit gaat over het vermogen om bewegingen te controleren en je lichaam in balans te houden. Dit is cruciaal voor het voorkomen van blessures. Goede stabiliteit zorgt ervoor dat gewrichten in de juiste positie blijven tijdens bewegingen, wat overbelasting voorkomt.

Bij stabiliteit oefeningen dagen we je evenwicht en controle uit. Dit kan door:

  • Op één been te staan
  • Te werken op instabiele ondergronden
  • Bewegingen uit te voeren waarbij je je romp stabiel moet houden terwijl je armen of benen bewegen

 Deze oefeningen lijken soms simpel, maar vereisen veel controle en concentratie. Ze trainen vooral je diepe stabiliserende spieren en de communicatie tussen je zenuwstelsel en spieren.

Coördinatie oefeningen

Coördinatie gaat over de samenwerking tussen je spieren, gewrichten en zenuwstelsel. Goede coördinatie zorgt voor vloeiende, efficiënte bewegingen. Dit bespaart energie en vermindert de belasting op je lichaam.

Bij coördinatie oefeningen werken we aan bewegingspatronen. We oefenen complexe bewegingen zoals hurken, draaien of reiken. Ook ritmische oefeningen, reactieoefeningen en dual task oefeningen (twee dingen tegelijk doen) vallen hieronder.

Voorbeelden zijn rotatie oefeningen en balansoefeningen met cognitieve taken. Deze oefeningen trainen je lichaam om bewegingen automatisch en efficiënt uit te voeren.

Hoe deze oefeningen samenkomen

In een compleet oefenprogramma combineren we deze vier typen. De precieze mix hangt af van je klachten en doelen. Iemand met rugpijn door een stijve bovenrug heeft meer mobiliteit en stabiliteitsoefeningen nodig. Iemand die herstelt van een knieblessure heeft meer focus nodig op kracht en coördinatie.

Ook de fase van herstel bepaalt de mix. In het begin ligt de focus vaak op mobiliteit en stabiliteit. Naarmate je vordert, voegen we meer kracht en coördinatie toe. Aan het einde van het traject werken we vooral aan functionele oefeningen die alle vier de aspecten combineren.

Frequentie en progressie

De frequentie waarmee je elke type oefening doet verschilt. Mobiliteit oefeningen kun je vaak dagelijks doen. Ze bereiden je lichaam voor op beweging en helpen stijfheid te verminderen. Krachtoefeningen doe je meestal 2 tot 3 keer per week met rustdagen ertussen voor herstel.

Stabiliteit en coördinatie oefeningen kun je regelmatig doen, maar ze hoeven niet dagelijks. Wel is het belangrijk om ze consistent te blijven oefenen omdat deze vaardigheden snel achteruitgaan als je ze niet onderhoudt.

Progressie is essentieel voor blijvende verbetering. We maken oefeningen geleidelijk zwaarder door weerstand te verhogen, bewegingen complexer te maken of de uitvoeringstijd te verlengen. Deze progressie zorgt ervoor dat je lichaam blijft adapteren.

Veelgestelde vragen

Moet ik alle vier de typen elke sessie doen? Niet per se. Soms focussen we op één of twee typen, afhankelijk van je doelen en tijd. Wel zorgen we ervoor dat alle typen over de week verdeeld aan bod komen.

Welke type oefening is het belangrijkst? Dat hangt af van je situatie. Voor iemand met stijfheid is mobiliteit het belangrijkst. Voor iemand met zwakte is kracht prioriteit. Er is geen universeel antwoord.

Kan ik deze oefeningen thuis doen? Ja, de meeste oefeningen zijn bedoeld om thuis te doen. We leren je tijdens sessies hoe je ze correct uitvoert zodat je zelfstandig kunt oefenen.

Hoelang duurt het voordat ik resultaat zie? Bij mobiliteit en coördinatie zie je vaak al na enkele weken verbetering. Kracht opbouwen duurt langer, meestal 6 tot 8 weken voordat je duidelijk toename merkt.

Zijn er oefeningen die ik beter kan vermijden? Dat hangt af van je klachten. We adviseren altijd welke oefeningen geschikt zijn en welke je beter kunt mijden of aanpassen. Pijn is een belangrijk signaal om rekening mee te houden.

Geplaatst in Nieuws