Wat is de 80/20-regel in fysiotherapie?
De 80/20-regel, ook wel het Pareto-principe genoemd, is een concept dat oorspronkelijk uit de economie komt maar inmiddels breed wordt toegepast in verschillende vakgebieden, waaronder de gezondheidszorg. In fysiotherapie en oefentherapie verwijst de regel naar het idee dat 80% van je resultaat komt van 20% van je inspanningen. Met andere woorden: een klein deel van wat je doet levert het grootste deel van je herstel op.
Als oefentherapeut passen we dit principe regelmatig toe bij het samenstellen van behandelprogramma’s. Het helpt om focus aan te brengen en te voorkomen dat we ons verliezen in details die weinig bijdragen aan het uiteindelijke doel. Het gaat erom de juiste dingen te doen, niet alle mogelijke dingen.
Het begrijpen van dit principe kan je helpen om efficiënter te werken aan je herstel. Je hoeft geen uren per dag te oefenen of tientallen verschillende oefeningen te doen. Door je te richten op de oefeningen en aanpassingen die het meeste impact hebben, bereik je meer met minder inspanning.
Het principe uitgelegd
De 80/20-regel stelt dat een kleine minderheid van oorzaken verantwoordelijk is voor een grote meerderheid van effecten. Toegepast op oefentherapie betekent dit dat een beperkt aantal oefeningen of aanpassingen het grootste deel van je verbetering oplevert.
Dit betekent niet dat de overige 20% van je inspanning nutteloos is. Die draagt ook bij aan herstel, maar in mindere mate. De kunst is om te identificeren welke interventies het meeste opleveren en daar prioriteit aan te geven.
Toepassing in behandelprogramma’s
Wanneer we een behandelplan opstellen, kijken we naar welke oefeningen de grootste impact hebben op je klachten en doelen. Bij rugpijn is dit bijvoorbeeld vaak:
- Het versterken van je rompstabiliteit
- Het verbeteren van je bekkenmobiliteit
Deze twee aspecten leveren meestal meer resultaat op dan tien verschillende rekoefeningen voor je benen.
Dit betekent dat we ons programma focussen op deze kernactiviteiten. Je krijgt misschien maar drie of vier oefeningen mee, maar die doe je consistent en met goede uitvoering. Dit is effectiever dan een programma met vijftien oefeningen waar je er uiteindelijk maar een paar van doet omdat het te veel is.
Focus op consistentie boven volume
De 80/20-regel benadrukt dat consistentie belangrijker is dan volume. Beter vijf keer per week tien minuten oefenen met de juiste oefeningen dan één keer per week een uur met een breed programma. Die tien minuten per dag leveren meer op omdat ze gericht zijn op wat echt belangrijk is.
Dit is bevrijdend voor veel mensen. Je hoeft geen uren in de sportschool door te brengen om vooruitgang te boeken. Een kort, gefocust programma dat je dagelijks doet is vaak voldoende.
Identificeren van de 20%
De vraag is natuurlijk: hoe weet je welke 20% van je inspanning de 80% resultaat oplevert? Dit is waar onze expertise als oefentherapeut binnenkomt. Door je beweging te analyseren, je klachten te begrijpen en je doelen te kennen, kunnen we identificeren waar de grootste kansen liggen.
Voor de ene persoon is dit het versterken van de heupspieren. Voor een ander is het het verbeteren van de schoudermobiliteit. Er is geen universeel antwoord. Het vraagt maatwerk en inzicht in wat er bij jou speelt.
Toepassing buiten oefeningen
De 80/20-regel geldt niet alleen voor oefeningen, maar ook voor andere aspecten van herstel. Vaak zien we dat een paar eenvoudige aanpassingen in iemands dagelijkse routine meer opleveren dan complexe interventies.
Denk aan:
- Het aanpassen van je werkplek zodat je niet meer voorovergebogen zit
- Het instellen van een timer zodat je elk uur even opstaat en beweegt
- Het verbeteren van je slaap
- Stressmanagement
Deze simpele aanpassingen kunnen enorme impact hebben op je klachten, vaak meer dan extra oefeningen.
Valkuilen van teveel willen
Een veelvoorkomende fout is dat mensen teveel tegelijk willen doen. Ze willen alle mogelijke oefeningen proberen, elke tip opvolgen en alle adviezen implementeren. Dit lijkt goed, maar leidt vaak tot overweldiging en uiteindelijk tot het opgeven.
De 80/20-regel helpt om focus te houden. Door je te beperken tot de interventies die het meeste opleveren, houd je het overzichtelijk en haalbaar. Dit vergroot de kans dat je het programma volhoudt, en volhouden is de sleutel tot succes.
Veelgestelde vragen
Betekent de 80/20-regel dat ik maar 20% hoef te doen? Nee, je doet nog steeds 100% inspanning, maar die inspanning is geconcentreerd op de 20% van activiteiten die het meeste opleveren. Het gaat om slimmer werken, niet minder werken.
Hoe weet ik welke oefeningen de grootste impact hebben? Dit bepaal je samen met je oefentherapeut tijdens de intake en behandeling. Door je klachten te analyseren wordt duidelijk welke oefeningen prioriteit hebben.
Kan de 80/20 verdeling veranderen tijdens behandeling? Ja, naarmate je vordert kunnen andere oefeningen belangrijker worden. We evalueren regelmatig en passen aan waar nodig.
Is de 80/20-regel wetenschappelijk bewezen? Het Pareto-principe is een observatie die in veel contexten geldt, maar het is geen harde wetenschappelijke wet. Het is meer een handig denkmodel voor prioritering.
Moet ik de andere 80% van de oefeningen dan helemaal niet doen? Niet per se. Als je tijd en energie hebt, kunnen extra oefeningen zeker bijdragen. Maar als je beperkt bent in tijd, focus dan op de kern. Dat levert het meeste op.