Wat is het verschil tussen ergotherapie en oefentherapie?
Ergotherapie en oefentherapie worden regelmatig met elkaar verward. Beide beroepen werken aan het verbeteren van je functioneren in het dagelijks leven, maar de aanpak en focus zijn fundamenteel verschillend. Als oefentherapeut wordt ik regelmatig gevraagd of ik ook ergotherapeut ben, of krijg ik vragen over wat nou precies het verschil is.
Het begrijpen van dit verschil helpt je om de juiste keuze te maken voor jouw situatie. Beide disciplines hebben hun eigen expertise en kunnen waardevolle bijdragen leveren aan je herstel of het leren omgaan met beperkingen. Soms werk je zelfs met beide disciplines samen.
In deze landingspagina leg ik uit wat de verschillen zijn, waar beide disciplines zich op richten en wanneer je voor welke keuze kiest.
De kern van ergotherapie
Ergotherapie richt zich op het zo zelfstandig mogelijk laten functioneren in dagelijkse activiteiten. De ergotherapeut kijkt naar wat je wilt of moet doen en helpt je om dit te bereiken. Dit kan door je vaardigheden te trainen, maar ook door aanpassingen te doen in je omgeving of door hulpmiddelen in te zetten.
Een ergotherapeut werkt veel met praktische oplossingen. Denk aan het aanpassen van je woning zodat je met een rollator gemakkelijk kunt bewegen, het oefenen van handelingen zoals aankleden of koken, of het adviseren over aangepast bestek of stoelverhogingen.
De focus ligt op participatie. Hoe kun je ondanks beperkingen blijven deelnemen aan activiteiten die belangrijk voor je zijn? Dit kan werk zijn, hobby’s of zelfs basale zelfzorg.
De kern van oefentherapie
Oefentherapie richt zich op het verbeteren van je bewegingsvermogen door middel van gerichte oefeningen. Als oefentherapeut kijk ik naar wat er fysiek niet goed functioneert en werk ik aan het herstellen of optimaliseren daarvan. Het doel is om de onderliggende problemen aan te pakken zodat je weer beter kunt bewegen.
Ik werk aan kracht, mobiliteit, stabiliteit en coördinatie. Door deze fysieke capaciteiten te verbeteren, kun je meer en langer bewegen zonder klachten. De focus ligt op het lichaam zelf en hoe dit functioneert tijdens beweging.
Bij oefentherapie leer je je lichaam beter te belasten en efficiënter te bewegen. We werken niet zozeer met hulpmiddelen of omgevingsaanpassingen, maar met het versterken van je eigen mogelijkheden.
Praktische voorbeelden van het verschil
De verschillen worden duidelijk aan de hand van voorbeelden. Stel je hebt moeite met traplopen door kniepijn:
Een ergotherapeut zou kunnen kijken naar alternatieven zoals een traplift of verhuizen naar een gelijkvloerse woning. Ook zou hij of zij kunnen adviseren over technieken om met minder belasting de trap op te gaan, of hulpmiddelen zoals een extra leuning.
Een oefentherapeut zou werken aan het versterken van je beenspieren, het verbeteren van je knie stabiliteit en het trainen van het traplopen. Het doel is dat je weer zonder hulpmiddelen de trap kunt nemen.
Of stel je hebt na een beroerte moeite met aankleden:
Een ergotherapeut helpt je met technieken om met één hand je kleren aan te trekken, adviseert over aangepaste kleding met klittenband en traint specifiek deze handeling.
Een oefentherapeut zou werken aan het herstel van kracht en coördinatie in je aangedane arm, zodat je weer meer gebruik kunt maken van beide armen bij alle activiteiten.
Wanneer kies je voor ergotherapie
Ergotherapie is geschikt wanneer je blijvende beperkingen hebt en moet leren hier op een andere manier mee om te gaan. Dit komt voor bij progressieve aandoeningen, na ernstige ongevallen of bij ouderen die hun zelfstandigheid willen behouden ondanks afnemende fysieke mogelijkheden.
Ook bij cognitieve problemen, zoals na een hersenletsel of bij dementie, is ergotherapie waardevol. De ergotherapeut kan helpen met geheugenstrategieën, structuur aanbrengen in de dag en de woonomgeving aanpassen voor veiligheid.
Wanneer kies je voor oefentherapie
Oefentherapie past wanneer er ruimte is voor fysieke verbetering. Als je klachten hebt door spierzwakte, stijfheid of verkeerde bewegingspatronen, kan oefentherapie deze problemen aanpakken. Het doel is herstel van functie door het verbeteren van je fysieke capaciteiten.
Ook preventief is oefentherapie waardevol. Als je werk fysiek belastend is of als je wilt voorkomen dat oude klachten terugkeren, kunnen gerichte oefeningen helpen om je lichaam weerbaar te houden.
Samenwerking tussen beide
Ergotherapie en oefentherapie kunnen elkaar goed aanvullen. Bij complexe problematiek, zoals na een ernstig ongeval, kan samenwerking waardevol zijn. De oefentherapeut werkt aan het fysieke herstel, terwijl de ergotherapeut helpt met het toepassen van deze verbeterde vaardigheden in dagelijkse handelingen.
Ook bij chronische aandoeningen kan combinatie zinvol zijn. De oefentherapeut helpt je om je fysieke mogelijkheden te optimaliseren binnen de grenzen van je aandoening. De ergotherapeut helpt je om ondanks beperkingen zo zelfstandig mogelijk te blijven functioneren.
FAQ
Kan een ergotherapeut ook oefeningen geven? Ja, ergotherapeuten kunnen ook oefeningen inzetten, maar dit is niet hun primaire focus. Hun oefeningen zijn vaak meer gericht op specifieke handelingen dan op algemene fysieke capaciteiten.
Welke discipline moet ik kiezen bij chronische vermoeidheid? Beide kunnen helpen. Een ergotherapeut kan adviseren over energiebesparing en het plannen van activiteiten. Een oefentherapeut kan werken aan het geleidelijk opbouwen van je inspanningstolerantie.
Worden beide disciplines vergoed? Ja, beide vallen onder de aanvullende ziektekostenverzekering. Controleer je polis voor het aantal vergoede behandelingen.
Kan ik beide disciplines combineren? Ja, dit is mogelijk en bij complexe problematiek zelfs aan te raden. Beide disciplines vullen elkaar aan en samen kunnen ze je beter helpen.
Moet ik een verwijzing hebben? Voor beide disciplines geldt dat je geen verwijzing nodig hebt. Je kunt rechtstreeks contact opnemen. Voor vergoeding door sommige verzekeraars kan een verwijzing wel nodig zijn.